(Photo caption: Home Loan)
घराचे स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी बहुतांश लोकांना होम लोन (home loan) घ्यावे लागते. आजच्या काळात वाढती घरांची किंमत लक्षात घेता, होम लोन ही एक अत्यंत उपयुक्त सुविधा आहे. परंतु, होम लोन घेताना अनेक महत्त्वाच्या बाबी लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे. योग्य नियोजन आणि माहितीच्या आधारे तुम्ही कर्जाची प्रक्रिया सुलभ करू शकता. या लेखात आपण होम लोनशी संबंधित सर्व महत्त्वाच्या गोष्टींचा आढावा घेऊया.
१. होम लोन Home Lone म्हणजे काय?
होम लोन हे बँक किंवा वित्तीय संस्थांकडून घेतलेले कर्ज असते, जे तुम्हाला घर खरेदी, घराचे नूतनीकरण किंवा बांधकाम करण्यासाठी मदत करते. हे कर्ज सहसा १० ते ३० वर्षांच्या कालावधीसाठी दिले जाते आणि त्यावर ठराविक व्याजदर असतो.
२. होम लोन घेण्यापूर्वी विचार करावयाच्या गोष्टी
होम लोन घेण्यापूर्वी खालील गोष्टींचा विचार करणे आवश्यक आहे:
अ) आर्थिक नियोजन:
होम लोन घेण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक स्थितीचा विचार करा. तुमच्या मासिक उत्पन्नावर monthly income आणि खर्चावर आधारित कर्ज फेडण्याची क्षमता ठरवा.
ब) क्रेडिट स्कोअर:
बँका आणि वित्तीय संस्था कर्ज मंजूर करताना तुमच्या क्रेडिट स्कोअरचा credit score
विचार करतात. जर तुमचा क्रेडिट स्कोअर ७५० किंवा त्याहून अधिक असेल तर तुम्हाला उत्तम व्याजदर मिळू शकतो.
क) कर्ज रक्कम आणि कालावधी:
तुमच्या गरजेनुसार आणि परतफेडीच्या क्षमतेनुसार कर्जाची रक्कम आणि कालावधी ठरवा. जास्त कालावधीसाठी घेतलेले कर्ज मासिक हफ्ता (EMI) कमी करते, परंतु एकूण व्याज भरावे लागते.
३. होम लोन home loan घेण्यासाठी लागणारी पात्रता
वय: २१ ते ६५ वर्षे
नोकरी अथवा व्यवसाय: कायमस्वरूपी नोकरी किंवा नियमित उत्पन्न असलेले व्यवसाय
मासिक उत्पन्न: वित्तीय संस्थेनुसार वेगवेगळी मर्यादा असते
क्रेडिट स्कोअर: ७५० किंवा त्याहून अधिक असावा
४. होम लोनसाठी Home Lone आवश्यक कागदपत्रे
ओळखपत्र (आधार कार्ड, Adhar पॅन pan कार्ड, पासपोर्ट)
उत्पन्नाचा पुरावा (सैलरी स्लिप, आयकर income tax return रिटर्न्स, बँक स्टेटमेंट bank statement)
मालमत्तेशी संबंधित कागदपत्रे (खरेदी करार, बिल्डरचा परवाना इ.)
फोटो आणि अर्ज
५. विविध प्रकारचे home loan होम लोन
अ) घर खरेदीसाठी लोन:
हे लोन नवीन किंवा जुन्या घराच्या खरेदीसाठी घेतले जाते.
ब) घर बांधणीसाठी लोन:
घर बांधण्यासाठी आवश्यक असलेल्या खर्चासाठी हे लोन दिले जाते.
क) होम इम्प्रूव्हमेंट लोन:
घराच्या नूतनीकरण, दुरुस्ती किंवा विस्तारासाठी हे लोन उपयोगी ठरते.
ड) बॅलन्स ट्रान्सफर लोन:
जर तुम्हाला कमी व्याजदर मिळत असेल, तर तुम्ही हे लोन एका बँकेतून दुसऱ्या बँकेत ट्रान्सफर करू शकता.
६. होम लोनवरील व्याजदर कसा ठरतो?
होम लोनवरील home loan व्याजदर दोन प्रकारचे असतात:
फ्लोटिंग व्याजदर: बाजारातील व्याजदराच्या चढ-उतारावर आधारित असतो.
फिक्स्ड व्याजदर: हा ठराविक राहतो आणि कर्जाच्या मुदतीत बदलत नाही.
७. होम लोनचे मासिक हफ्ते (EMI) कसे ठरतात?
EMI हा तुमच्या कर्जाच्या रकमेवर, व्याजदरावर आणि कालावधीवर अवलंबून असतो. EMI कॅल्क्युलेटरचा वापर करून तुम्ही अंदाजे EMI निश्चित करू शकता.
८. होम लोन home loan घेण्याचे फायदे
मोठी रक्कम सहज उपलब्ध होते.
लांब कालावधीसाठी परतफेड करता येते.
व्याजदर तुलनेने कमी असतो.
करसवलतीच्या (Tax Benefits) सुविधा मिळतात.
९. होम लोनवरील home loan करसवलत
भारत सरकार विविध प्रकारच्या करसवलती देते:
कलम ८०C: १.५ लाख रुपयांपर्यंतच्या मुख्य रकमेस करसवलत मिळते.
कलम २४: व्याजावर २ लाख रुपयांपर्यंत सवलत मिळते.
PMAY योजना: पहिल्या घरासाठी अनुदान मिळू शकते.
१०. होम लोन home loan घेताना कोणत्या चुका टाळाव्यात?
आर्थिक स्थिती न पाहता मोठे कर्ज घेऊ नका.
फक्त एका बँकेकडे न जाता, अनेक बँकांच्या ऑफर्सची तुलना करा.
कर्ज घेण्यापूर्वी सर्व अटी-शर्ती वाचा.
आपल्या क्रेडिट स्कोअरची काळजी घ्या.
११. कर्ज फेडण्याच्या उत्तम पद्धती
वेळच्या वेळी EMI भरा.
जादा उत्पन्न मिळाल्यास भागविक्री (Prepayment) करा.
दीर्घकालीन फायद्यासाठी कमी व्याजदर असलेले कर्ज निवडा.
( टीप : होम लोन home loan विषयी माहिती व्हावी या उद्देशाने हा लेख लिहिला आहे. आपण आपल्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला घेऊनच पुढील निर्णय घ्यावा)
१२. निष्कर्ष
होम लोन home loan घेताना सावधगिरी बाळगणे गरजेचे आहे. योग्य नियोजन आणि माहितीमुळे तुम्ही आर्थिक संकटांना सामोरे न जाता सहजगत्या कर्ज परतफेड करू शकता. बाजारातील वेगवेगळ्या बँकांच्या योजना पाहून योग्य निर्णय घ्या.
जर तुम्हाला होम लोन Home loan घ्यायचे असेल, तर वरील सर्व गोष्टी लक्षात घेऊन पुढील प्रक्रिया करा. यामुळे तुमचे घराचे स्वप्न साकार होईल आणि आर्थिक स्थैर्यही टिकून राहील.
